Zanim przedstawimy Państwu kilka sposobów na uspokojenie dziecka z diagnozą autyzmu, chcielibyśmy na chwilę zatrzymać się i zastanowić, dlaczego dzieci autystyczne denerwują się, krzyczą bądź co trudniejsze, stają się agresywne wobec samych siebie oraz innych ludzi.
Zacznijmy od tego, że autyzm to zaburzenie rozwojowe co oznacza, że od samego początku rozwój dziecka autystycznego przebiega nieco inaczej niż dziecka normatywnego. Trudności pojawiają się w sferze:
Wyobraźcie sobie, że nagle znajdujecie się w świecie, w którym ludzie mówią w innym języku, zachowują się nielogicznie, niezrozumiale. Świat jest mało wyraźny, wręcz przezroczysty - tak jakby był pokryty mgłą, albo na odwrót, jest głośny, intensywny w kolorach, w powietrzu czuć wszystkie zapachy jednoczenie. Nie wiecie jakie panują w nim zasady. Co chwila ktoś do Was podchodzi, zadaje pytania, a może o coś prosi? Nie wiecie, ponieważ ich nie rozumiecie. Staracie się im coś odpowiedzieć, a oni dziwnie reagują. Śmieją się? Cieszą się? Nie wiecie, bo nie rozumiecie. Chcecie poprosić o pomoc, ale nie wiecie jak. Jest głośno, ktoś Was dotknął. Niechcący? Zrobił to, by skrzywdzić? Nie wiecie. Co zaczynacie czuć w takiej sytuacji? Rośnie w Was napięcie, strach, lęk, zmieszanie? Co zaczynacie robić? … Krzyczeć?
Krzyk, zachowania agresywne to jedne z wielu sposobów, w jakie dziecko autystyczne wyraża swoje potrzeby, emocje lub reaguje na otoczenie. Jak już wyżej napisaliśmy, dzieci z autyzmem mają trudności w sferze komunikacji werbalnej i niewerbalnej, co często prowadzi do frustracji i napięcia. Dodatkowo, dzieci autystyczne mają problemy w wyrażaniu i regulacji własnych emocji. Brak możliwości swobodnej komunikacji, połączonej z nieumiejętnością radzenia sobie z emocjami może powodować pojawienie się zachowań agresywnych czy krzyku, jako próba rozładowania napięcia. Trudności w sferze społecznej, czyli problemy ze zrozumieniem i interpretacją gestów, mowy ciała i innych komunikatów społecznych, może prowadzić do używania krzyku jako formy komunikacji. Nadwrażliwość na bodźce zmysłowe, takie jak dźwięki, światło, zapachy czy dotyk mogą wywoływać u nich lęk i niepokój, co może prowadzić do krzyku jako reakcji obronnej. Natomiast, słaba wrażliwość na bodźce wywołuje potrzebę stymulacji. To, co my odbieramy jako zachowania agresywne (szczypanie, bicie) czy krzyk, mogą być właśnie próbą dostymulowania narządów zmysłu. Innym powodem może być trudność w przystosowaniu się do zmian i nowych sytuacji. Kiedy rutyna dziecka z autyzmem zostaje zakłócona lub musi zmierzyć się z nieoczekiwanymi sytuacjami, może reagować poprzez krzyk jako formę protestu lub niezadowolenia.
Jak Państwo widzą, powodów dlaczego dzieci z autyzmem krzyczą lub stają się agresywne, jest wiele. W związku z tym, bardzo ważna jest obserwacja dziecka, w jakich sytuacjach najczęściej przejawia zachowania trudne oraz na czym te zachowania polegają. W dotarciu do dziecka autystycznego mogą pomóc specjaliści, tacy jak:
Pomoc neurologopedy, psychologa, psychiatry czy terapeuty SI jest również ważna dla rodziców. Przede wszystkim rodzice uczą się rozumieć swoje dziecko, rozpoznawać ich zachowania i potrzeby, a także w odpowiedni sposób komunikować się z nim. Najważniejsze w dotarciu do dziecka z autyzmem jest chęć zrozumienia go i pomoc w odnalezieniu mu się w świecie. Ważny jest również spokój rodzica, w szczególności gdy pojawiają się trudne zachowania. Złość, frustracja rodzica potęguje złość i frustracje dziecka.
Uspokojenie dziecka z autyzmem wymaga cierpliwości, zrozumienia, a także dopasowania sposobu do indywidualnych potrzeb dziecka. Pamiętajmy, że autyzm jest to spectrum objawów. Oznacza to, że każde dziecko może przejawiać różne objawy o różnym nasileniu. W związku z tym sposoby, które za chwilę wymińmy, mogą zadziałać na jedne dziecko a na drugie już nie. By pomóc dziecku należy PRÓBOWAĆ różnych metod, aż znajdzie się te odpowiednie.
Pamiętaj, że każde dziecko jest inne, dlatego ważne jest szukanie i dostosowywanie strategii, aby znaleźć te, które działają najlepiej dla Waszego dziecka. Współpraca z dzieckiem i obserwacja jego reakcji jest kluczowa w rozumieniu, jak najlepiej pomóc mu w uspokajaniu się.
Dlaczego dzieci autystyczne krzyczą?
Istnieje wiele powodów, dlaczego dzieci autystyczne krzyczą np. trudności w porozumieniu się z drugim człowiekiem, brak umiejętności regulowania własnych emocji, nierozumienie sytuacji społecznej, zachwianie rutyny, problem na poziomie odbierania zmysłów.
Jak reagować na agresję u dziecka z autyzmem?
Uspokojenie dziecka z autyzmem wymaga cierpliwości, zrozumienia, a także dopasowania sposobu do jego indywidualnych potrzeb. Współpraca z dzieckiem i obserwacja jego reakcji jest kluczowa w rozumieniu, jak najlepiej pomóc mu w uspokajaniu się.
Jak dotrzeć do dziecka autystycznego?
Przede wszystkim należy zachować spokój. Pomocne może być również używanie łagodnego tonu głosu oraz słownictwa dostosowanego do poziomu dziecka. Podczas rozmowy pokazuj o co Ci chodzi, używaj gestów, staraj się by Twoja mimika twarzy była wyraźna. Możesz również ograniczyć bodźce z otoczenia, by nie rozpraszały dziecko.
Jacy specjaliści mogą pomóc dziecku z autyzmem?
W dotarciu do dziecka z autyzmem może pomóc neurologopeda dziecięcy, psycholog dziecięcy, terapeuta integracji sensorycznej oraz psychiatra dzieci i młodzieży.
Czy psychiatra może przepisać jakieś leki dla dziecka z diagnozą autyzmu?
Psychiatra może przepisać leki dla dziecka z diagnozą autyzmu, jeżeli uzna że jest taka konieczność. Najczęściej leki przypisywane są, jeśli pojawiają się problemy ze snem, silny lęk bądź napisy agresji skierowane na siebie innych.
