ADHD, czyli Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z deficytami uwagi lub bez to zaburzenie neurorozwojowe, które objawia się nadpobudliwością, zaburzeniami uwagi oraz impulsywnością. Brak odpowiedniego wsparcia terapeutycznego dla dzieci z diagnozą ADHD, może prowadzić do powstania poważnych problemów emocjonalnych, społecznych oraz edukacyjnych. Diagnozę zespołu nadpobudliwości psychoruchowej najczęściej stawia się pomiędzy 6. a 9. rokiem życia, czyli w momencie rozpoczęcia edukacji. Niemniej jednak, pierwsze objawy ADHD u dziecka można dostrzec we wcześniejszych latach, choć pewnie nie będą one spełniały jeszcze kryteriów klinicznych. Nie zmienia to faktu, że im szybsza interwencja terapeutyczna tym większe szanse na normatywne funkcjonowanie młodego człowieka.
Objawy ADHD u dziecka dzielą się na trzy główne kategorie:
Nadpobudliwość:
trudności z uspokojeniem się, wyciszeniem
nadmierne rozmawianie
skłonność do przerywania innym w trakcie rozmowy
trudności w oczekiwaniu
silna potrzeba ruchu
nieumiejętność siedzenia/stania w jednym miejscu przez określony czas
Deficyty uwagi:
trudności w utrzymaniu uwagi na szczegółach, popełnianie błędów w zadaniach ze zbyt pochopnym działaniem
częste zapominanie o codziennych zadaniach domowych/obowiązkach
łatwe rozpraszanie się przez bodźce zewnętrzne
trudności w utrzymaniu uwagi na jednym zadaniu przez dłuższy czas
gubienie przedmiotów potrzebnych do codziennego funkcjonowania
Impulsywność:
trudności z opanowaniem impulsów, co może prowadzić do podejmowania pochopnych decyzji
trudności w przewidywaniu konsekwencji własnych działań
skłonność do podejmowania ryzykownych działań bez zastanowienia\
niekontrolowane wybuchy złości bądź agresji
Diagnoza ADHD u dzieci powinna być postawiona przez specjalistę, takiego jak lekarz psychiatra bądź psycholog dziecięcy kliniczny, po dokładnej ocenie i obserwacji zachowań dziecka. Diagnozę można postawić, jeżeli objawy są obecne w różnych obszarach życia dziecka (dom, szkoła, relacje społeczne) oraz znacząco utrudniają funkcjonowanie dziecka.
Niepokojące objawy u dziecka dwuletniego mogą, ale nie muszą wskazywać na ADHD, ponieważ wiele z charakterystycznych objawów tego zaburzenia może być związane z normatywnym rozwojem i typowymi zachowaniami dzieci w tym wieku. Jednak istnieją pewne zachowania, które mogą być niepokojącym sygnałem. W szczególności, jeśli zachowania te są intensywne a ich częstotliwość zwiększa się wraz z rozwojem dziecka.
Jednym z niepokojących symptomów jest krótki okres uwagi na jakiejś czynności bądź zabawce. Dziecko może się szybko nudzić i przechodzić w jedną zabawę w drugą np. nieskończenie jednej układanki a już branie się za układanie drugiej. Innym objawem może być nadmierna aktywność, ciągła potrzeba bycia w ruchu, trudność w wyciszeniu się. Może mieć to silny wpływ na sen a dokładniej nad trudnością w zaśnięciu. Dwulatek może również mieć skłonność do podejmowania działań bez zastanowienia, bez zwracania uwagi na konsekwencje np. wpadanie na meble, wbieganie na ulicę. W porównaniu z innymi dziećmi w tym wieku, może mieć trudności w rozwoju umiejętności emocjonalnych. Może wykazywać agresywne zachowania w stosunku do siebie lub innych dzieci. Zmiany nastroju mogą być bardziej intensywne oraz trudniejsze do przewidzenia.
W pierwszym roku życia dziecka mogą pojawić się zachowania, które charakterologicznie pasują do objawów z grupy ADHD. Należy pamiętać, że nawet jeśli objawy te wystąpią, jest jeszcze za wcześnie na postawienie diagnozy. W przypadku niepokojących zachowań u rocznego dziecka, warto jest udać się na konsultację do psychologa dziecięcego, który może rozpocząć wczesne wspomaganie rozwoju.
Do niepokojących objawów u rocznego dziecka należą:
częsty płacz bez konkretnego powodu, który jest trudny do ukojenia
trudności ze spaniem, głównie problem z zasypianiem
wybuchy złości bez powodu lub przy każdej porażce
brak nauki na własnych błędach np. Wspinanie się po meblach, przy ciągłych upadkach
trudność w skupieniu uwagi na jednej zabawce, szybkie znudzenie się danym przedmiotem
Aby móc postawić diagnozę ADHD u dziecka należy wykluczyć między innymi choroby somatyczne np. padaczka, choroby tarczycy, problemy ze wzrokiem i słuchem, tiki. Należy wykluczyć również upośledzenie umysłowe, problemy adaptacyjne, zespół stresu urazowego, zaburzenia lękowe oraz chorobę afektywno-dwubiegunową. Dodatkowo należy potwierdzić, że dziecko nie przyjmuje żadnych substancji psychoaktywnych, ponieważ ich spożywanie może dawać podobne objawy co ADHD. Dowiedz się również więcej na temat diagnozy Autyzmu u dzieci.
Dziecko z diagnozą ADHD od „niegrzecznego dziecka” różni się tym, że jego działania często są impulsywne, czyli poza jego kontrolą i świadomością.
Niepokojące objawy ADHD u 2-latków to trudność w skupieniu uwagi, bycie w ciągłym ruchu, wybuchy agresji, problem z wyciszeniem się, zachowania impulsywne. W przypadku pojawienie się wymienionych symptomów warto wykonać diagnozę w kierunku ADHD. W poradni Kindermedica wykonywana jest przez wykwalifikowany zespół specjalistów: psychologa diagnostę oraz psychiatrę dziecięcego.
Odpowiedni dobór metod na wyciszenie dziecka z diagnozą ADHD zależy od jego funkcjonowania. W tym temacie może być przypadną konsultacja u psychologa dziecięcego.
