Zaburzenia odżywiania to stany występujące u osób, które doświadczają trudnej relacji z jedzeniem. Mogą zmagać się ze skrajnym poczuciem winy z powodu jedzenia i przyjmowania posiłków, lękiem przed przybraniem na wadze oraz nierealistycznym obrazem ciała. Te myśli mogą zakłócić i przejąć ich codzienne funkcjonowanie.
Anoreksja inaczej jadłowstręt psychiczny, to zaburzenie odżywiania, które powoduje niezdrową utratę wagi ciała. Rozwija się stopniowo. Zazwyczaj zaczyna się od wprowadzania w życie różnego rodzaju diet, porównywaniem własnego wyglądu do innych osób, włączeniem w życie aktywności fizycznych. Z czasem „myślenie o swojej wadze” zaczyna przybierać formę obsesji, a proces odchudzania staje się intensywniejszy i bardziej rygorystyczny. Osoby z anoreksją mają zniekształcony obraz własnego ciała. W związku z tym skutecznie dążą do spadku masy ciała poprzez ograniczanie spożytych kalorii, wykonywanie nadmiernych ćwiczeń fizycznych, oczyszczanie organizmu, używając do tego różnych środków przeczyszczających.
Ograniczenie kalorii często wiąże się z coraz węższymi wyborami żywieniowymi, mniejszymi porcjami oraz pomijanymi posiłkami. Deficyty kaloryczne prowadzą do niedożywienia, które może zaszkodzić typowemu wzrostowi i rozwojowi młodego człowieka.
Osoby cierpiące na anoreksję mogą przejawiać następujące zachowania:
• Jeść tylko niewielką ilość „bezpiecznych” pokarmów, zwykle o niskiej zawartości kalorii i tłuszczu
• Unikać jedzenia na talerzu - mogą przenosić jedzenie z talerza w inne miejsca, kroić jedzenie na małe kawałki
• Nie jeść jedzenia, które gotują dla innych
• Aby nie myśleć o głodzie mogą żuć gumę lub pić dużą ilość wody
• Ćwiczyć w nadmiarze
Osoby te mogą również:
• Nosić luźne ubrania, aby ukryć swoje ciało
• Spędzać więcej czasu w samotności, z dala od przyjaciół i rodziny
• Męczyć się szybciej
• Wyglądać na przygnębionego lub niespokojnego
• Być bardziej emocjonalne - szybko płakać lub złościć się
• Stałe poczucie zimna, ponieważ ciało straciło tłuszcz, którego potrzebuje, aby się ogrzać.
• Zawroty głowy, omdlenia lub bliskie omdlenia.
• Bardziej widoczne kości z powodu utraty normalnych warstw tłuszczu i mięśni.
• Wypadanie włosów.
• Łamliwe włosy i paznokcie.
• Sucha i szorstka skóra.
• Zaburzenia miesiączkowania. Jeśli anoreksja rozwinie się przed pierwszą miesiączką dziewczynki, miesiączka może się nie rozpocząć. W przypadku dziewcząt, które później rozwiną anoreksję, miesiączki mogą się zatrzymać.
• Bóle brzucha, zaparcia i wzdęcia.
• Zahamowany wzrost, który może być trwały.
• Anemia (niska liczba czerwonych krwinek) powodująca zmęczenie, osłabienie i zawroty głowy.
• Uczucie depresji, niepokoju lub drażliwości
• Zmniejszona koncentracja
• Zwiększona trudność wypełniania zadań, takich jak praca szkolna
Nie ma konkretnej przyczyny powstania zaburzenia odżywiania jakim jest anoreksja. Istnieją jednak czynniki, które mogą sprzyjać pojawieniu się tego zaburzenia, tj.:
• Rodzinne - brak prawidłowo wykształconych więzi rodzinnych, emocjonalne zaniedbanie, zbyt wysokie wymagania względem dziecka, wysyłanie sprzecznych komunikatów, trudne wydarzenia rodzinne przy jednoczesnym braku wsparcia np. rozwód rodziców.
• Osobowościowe - małe zasoby radzenia sobie w sytuacjach stresowych/problematycznych, duża potrzeba akceptacji z otaczającego środowiska, niska samoocena, perfekcjonizm, podatność na opinie/sugestie innych osób.
• Środowiskowe - w obecnych czasach panuje „kult piękna” płynący ze świata mediów społecznościowych, gdzie człowiek szczupły jest utożsamiany z osobą szczęśliwa, odnoszącą sukcesy.
Leczenie zaburzeń odżywiania jest proces długotrwałym i trudnym. Wymaga przede wszystkim podejścia zespołowego. Zespół składa się z wielu współpracujących ze sobą lekarzy między innymi: pediatra, psychiatra, gastrolog dziecięcy, endokrynolog, kardiolog, dietetyk oraz psycholog lub psychoterapeuta.
Leczenie należy rozpocząć od wizyty u pediatry, który oceni, jak zaburzenia odżywiania wpłynęły na organizm. Jeśli skutki są poważne, osoba może wymagać hospitalizacji. Leczenie zaburzeń odżywiania nie powiedzie się, jeśli najpierw nie zostanie przywrócone dobre odżywianie i zdrowie fizyczne.
Źródło: Healthy Children; American Academy of Pediatrics .
