Okres jesienno-zimowy niesie za sobą wysokie ryzyko zachorowań u dzieci na zapalenie płuc. Wirusy bądź bakterie, które u dorosłego człowieka wywołają niegroźny kaszel, u dziecka mogą spowodować zapalenia płuc. Główną tego przyczyną jest mniejsza odporność u dzieci niż u dorosłych. Przy pojawieniu się objawów, sugerujących zapalenie płuc u dziecka, niezwłocznie należy udać się do lekarza, w celu rozpoczęcia leczenia. Nieleczone zapalenie płuc może być zagrożeniem dla zdrowia bądź życia dziecka.
Zapalenie płuc jest to ostra infekcja dolnej części układu oddechowego, charakteryzująca się stanem zapalnym obecnym w pęcherzykach płucnych oraz oskrzelików. Spowodowany jest przez różne drobnoustroje, które przedostają się zazwyczaj do płuc drogą kropelkową. Stan zapalny powoduje powstanie charakterystycznego wysięku, który zmniejsza powierzchnię płucną, powodując trudności w oddychaniu.
Zapalenie płuc u dziecka może mieć różne przyczyny. Poniżej znajdują się te, które najczęściej powodują wystąpienie u dzieci:
Objawy, które mogą sygnalizować zapalenie płuc u dziecka to przede wszystkich kaszel, który na początku jest suchy, a następnie przekształca się w kaszel mokry. Wydzielina może mieć kolor żółty bądź zielony. Dodatkowo, pojawia się gorączka, która w niektórych przypadkach jest ciężka do zbicia. W związku z podwyższoną temperaturą dziecko może odczuwać dreszcze, a także się pocić. Mogą pojawić się duszności, którym towarzyszy ból w okolicach klatki piersiowej, głównie w bocznych jej częściach. W przypadku bakteryjnego zapalenia płuc może wystąpić świszczący oddech. U dzieci charakterystyczne jest także zasinienie skóry na palach i w okolicach ust. Małe dzieci mogą być mniej aktywne i bardziej drażliwe. Zapaleniu płuc towarzyszy ogólne osłabienie organizmu, które może powodować zmniejszenie apetytu.
Warto pamiętać, że intensywność objawów zależy od przyczyny zapalenia płuc oraz od wieku dziecka.
W zależności od przyczyny zapalenia płuc u dzieci można wyróżnić następujące rodzaje:
Wystąpienie objawów, sugerujących zapalenie płuc, wymaga pilnej konsultacji u lekarza pediatry. Chorobę tę rozpoznaje się w głównie w oparciu o wywiad medyczny oraz badanie przedmiotowe. Bakteryjne zapalenie płuc jest stosunkowo łatwe do zdiagnozowania. Zazwyczaj wystarczy osłuchać płuca dziecka, by usłyszeć charakterystyczne szmery płucne. W przypadku innych rodzai zapalenia płuc, a w szczególności, gdy objawy nie są tak wyraźne, lekarz pediatra może zlecić badania dodatkowo w celu potwierdzenia diagnozy. Zazwyczaj wykonywane jest badanie RTG. Jest to jednak badanie szkodliwe ze względu na jego promieniowanie. W związku z tym, coraz więcej lekarzy zleca badanie USG płuc. Badanie ultrasonograficzne (USG) jest szybkie, bezinwazyjne oraz bezbolesne, dlatego w przypadku młodszych dzieci jest o wiele lepszą opcją.
Wybór metody leczenia zapalenia płuc u dziecka zależy od jego przyczyny. Bakteryjne zapalenie płuc u dziecka leczone jest głównie antybiotykami, wymierzone w konkretny szczep. Dodatkowo podaje się leki przeciwzapalne oraz przeciwgorączkowe. Przepisywane są również preparaty ułatwiające odkrztuszanie wydzieliny zalegającej w płucach oraz łagodzących kaszel. Lekarze zalecają rownież stosowanie inhalacji, w celu ułatwienia oddychania. W przypadku wirusowego zapalenia płuc można również włączyć antybiotykoterapię, jednak nie zawsze jest skuteczna. Ten rodzaj zapalenia płuc głównie leczy się objawowo.
Jeżeli zalecane przez lekarza leczenie nie pomaga, stan dziecka się pogarsza bądź występują duże problemy z oddychaniem, może być wymagane leczenie szpitalne. Noworodki bądź niemowlaki mogą od razu być skierowane do hospitalizacji, w celu podania antybiotyków drogą dożylną.
Bez względu na przyczynę zapalenia płuc należy pamiętać o nawodnieniu dziecka. Jeżeli dziecko nie ma apetytu nie należy zmuszać go do jedzenia, ważne jest aby piło wodę. Istotne jest również utrzymywanie odpowiedniej temperatury pomieszczenia, około 20 stopni Celsjusza oraz częste wietrzenie pomieszczenia. Można również na czas choroby układać głowę dziecka wyżej, ułatwi to oddychanie. Pomocne jest również oklepywanie pleców, w celu usuwania zalegającej wydzieliny. Pamiętać również należy o oczyszczaniu nosa. W przypadku małych dzieci można do tego używać specjalnych aspiratorów, które dostęp są w aptekach.
Nieleczone zapalenie płuc bądź brak poprawy stanu zdrowia może być groźne dla zdrowia lub życia dziecka. Zapalenie płuc może prowadzić do powstania ropnia płuca, wysiękowego zapalenia opłucnej lub martwiczego zapalenia płuc.
Zazwyczaj średni czas trwania zapalenia płuc to 2 tygodnie. Zazwyczaj po tym czasie powinna nastąpić znaczna poprawa.
Zapalenie płuc u dziecka jest zaraźliwe, ponieważ w większości przypadków wywoływane jest przez drobnoustroje tj. bakterie czy wirusy.
Podstawową metodą diagnostyczna zapalenia płuc jest badanie przedmiotowe dziecka, głównie osłuchanie stetoskopem oraz zebranie wywiadu medycznego. Innymi metodami są badanie RTG klatki piersiowej bądź o wiele bezpieczniejszą formę, czyli USG płuc.
Jeżeli zalecane przez lekarza leczenie nie pomaga, stan dziecka się pogarsza bądź występują duże problemy z oddychaniem, może być wymagane leczenie szpitalne. Noworodki bądź niemowlaki mogą od razu być skierowane do hospitalizacji, w celu podania antybiotyków drogą dożylną.
